اروس و تاناتوس در لحظه مکانیسم ماشه

تمدن همواره صحنه جدال دو نیروی بنیادین بوده است: اروس، غریزه زندگی، عشق و آفرینش و تاناتوس، غریزه مرگ، ویرانی و خاموشی.

-   عصر ایران؛ محسن سلیمانی فاخر- تمدن همواره صحنه جدال دو نیروی بنیادین بوده است: اروس، غریزه زندگی، عشق و آفرینش و تاناتوس، غریزه مرگ، ویرانی و خاموشی.

     فروید این دو را دو قطب متضاد روان انسانی می دید و مارکوزه در عشق و تمدن نشان داد چگونه تمدن مدرن با سرکوب بیش از حد اروس، میدان را برای تاناتوس آماده می کند.

     وقتی در ایران از مکانیسم ماشه سخن می گوییم، استعاره ای سیاسی و اجتماعی است از لحظه ای که این دو نیرو بی پرده در برابر هم قرار می گیرند: جایی که یا زندگی رنگ می بارد یا مرگ سایه می افکند.

لحظه ماشه؛ انفجار تاناتوس فعال شدن مکانیسم ماشه، چه در معنای بین المللی و چه در تجربه روزمره مردم، یعنی ورود به وضعیتی بحرانی و انسدادی.

این لحظه، لحظه ی بروز تاناتوس است:سختی ها قدرت می گیرند،فاصله ها میان انسان ها بیشتر می شود،آرزوها رنگ می بازند و زندگی در حصار ترس و اضطراب قرار می گیرد.

 تاناتوس در چنین شرایطی نه فقط در سطح سیاست که در زندگی روزمره هم رخ می نماید؛ در ناامیدی جوانان، در گسست روابط اجتماعی، در فروریختن اعتماد و در فرسودگی روانی.